مروري بر سيستم سوخت رساني گاز فشرده
تكامل و بهره گيري از موتورهاي احتراق داخلي با چنان سرعتي صورت پذيرفته است كه امروزه مهمترين ابزارهاي توليد قدرت محسوب مي شوند.اما عواملي مانند آلودگي محيط زيست به وسيله آلاينده هاي خروجي اين موتورها و نيز به پايان رسيدن منابع نفت كره زمين در آينده نه چندان دور، ابهاماتي را فراروي استفاده از موتورها پديد آورده است.در راستاي تأمين منابع جديد انرژي و توجه به مسائل آلودگي محيط زيست و استفاده بهينه از منابع سوخت موجود، موضوع استفاده از سوخت هاي جايگزين در موتورهاي احتراق داخلي هر روز پراهميت تر مي شود.
يكي از سوخت هاي شناخته شده و جايگزين در اين زمينه، گازطبيعي ( natural gas) است كه به علت وجود منابع زياد، مي تواند پاسخي بر نگراني هاي موجود باشد.گازسوز كردن موتورهاي درون سوز از همان بدو اختراع اين موتورها مدنظر مخترعان آنها بوده است.به طوري كه هم ديزل و هم اتو از سوخت گازي به عنوان سوخت اصلي موتورهاي خود نيز استفاده نموده اند.امروزه مسأله گازسوز كردن موتورها ي احتراق داخلي، با روند فزاينده اي دنبال مي شود.در حال حاضر 30 درصد سازندگان موتورهاي احتراق داخلي، موتورهاي گازسوز نيز توليد مي كنند و بيش از پنج درصد خودروهاي جهان نيز از سوخت گاز استفاده مي نمايند.هر چند كه گازسوز كردن موتورهاي احتراق داخلي امروزه در بعضي از كشورهاي دنيا با موفقيت به انجام رسيده است اما كار نظري و تحقيقاتي در اين زمينه هم چنان ادامه دارد.
انواع سوخت هاي گازي متداول
يكي از بهترين سوخت هاي جايگزين، سوخت گازي مي باشد. اين نوع سوخت ها در بعضي از مناطق جهان به ميزان كافي در دسترس هستند و استفاده از آنها اقتصادي مي باشد .
اين سوخت ها مزاياي جانبي ديگري نيز هم چون كاهش آلودگي محيط زيست به همراه دارند. سوخت هاي گازي متداول عبارتند از:
1- گازطبيعي صنعتي Synthetic Natural Gas
2- گازطبيعي مايع Liquid Natural Gas
3- گازطبيعي متراكمCompressed Natural Gas
4- گازنفتي مايع Liquified Petroleum Gas
5- بيوگاز Bio Gas
علت اشاره به بيوگاز اين است كه آزمايش هاو تحقيقات موفقيت آميزي براي به دست آوردنCNG از بيوگاز صورت گرفته است.
مزايا ومعايب استفاده از سوخت هاي گازي
در بيان برتري سوخت هاي گازي مي توان به مزاياي زير اشاره نمود:
1- سوخت هاي گازي ارزان هستند و هم چنين ذخاير كشف شده آنها براي سال هاي متمادي پاسخگوي احتياجات خواهند بود.
2- به لحاظ بالا بودن عدد اكتان سوخت هاي گازي، اين سوخت ها از خاصيت ضدكوبش بهتري برخوردارند و احتراق كامل به وسيله آنها امكان پذير است.
3- از آنجا كه سوخت هاي گازي فاقد خاكستر ومواد زائد هستند واحتراق آنها كاملتر است، انتظار مي رودكه آلودگي هوا كمتر شود.
4- در هنگام استارت موتور در حالت سرد، سوخت هاي گازي بهتر عمل مي كنند (درموتورهايي كه صرفا گازسوز مي باشند)، زيرا برخلاف سوخت هاي مايع نيازي به تبخير آنها نيست.
ضمنا استفاده از سوخت هاي گازي، محدوديت ها و معايبي را نيز به همراه دارد كه از آن جمله عبارتند از:
1- مخزن گاز جاي اضافي اشغال مي كند و بر وزن كل خودرو مي افزايد.
2- محدوده عملكرد خودروها را محدود مي سازد، ولي با توجه به اين كه در خودروهاي بنزيني، گازسوز كردن خودور بدون هيچ گونه تغييري روي موتور صورت مي پذيرد، مي توان با استفاده از هر دو نوع سوخت به صورت بهينه، محدوديت ها را كاهش داد.
3- قدرت خروجي موتور و راندمان حرارتي آن كاهش مي يابد.
4- اين نوع موتورها (دوگانه سوز) كه با كيت هاي مربوط همراه هستند، هزينه اول تقبل شده توسط خريدار را افزايش مي دهند.
5- در حال حاضر به لحاظ اين كه مراكز سوخت رساني، كم مي باشند، مشتري در استفاده از اين نوع خودروها دچار مشكل مي شود.